Waarom volwassenen meer zouden moeten spelen: neuroplasticiteit
Hoe leren kinderen fundamentele, functionele bewegingen? Door spelen: ontdekken én experimenteren. Waarom houden velen op met spelen wanneer ze ouder worden? Spelen stimuleert niet alleen creativiteit. Ook kun je door spelen aan je training toe te voegen je 1RM verbeteren. Hoe dat zit? Dat leggen we je uit in dit artikel.
Inhoudsopgave
Wat is spelen?
‘Spelen’ kan het beste worden gedefinieerd als een activiteit die vrijwillig en met behulp van improvisatie wordt gedaan. Het is een activiteit die leuk is. Je bent hierbij geconcentreerd en ontspannen tegelijk. Spelen gebeurt zonder duidelijk doel. Wanneer je speelt ga je op in wat je aan het doen bent door enthousiasme. Spelen is het tegenovergestelde van iets dat saai is. Er bestaat bij spel geen ‘moeten’ en doorzettingsvermogen is niet van belang.
Minder vatbaar voor neurologische problemen door spel
Van chimpansees en dolfijnen tot honden en katten, alle intelligente wezens spelen. Hoe intelligenter een dier is, hoe meer het speelt. Uit onderzoek blijkt bovendien dat mensen die spelen minder vatbaar zijn voor neurologische problemen als dementie. Ook verkleint door spel de kans op hart- en vaatziekten. Verder is spelen vaak een uitstekende oplossing bij leerproblemen. Maar waarom is het zo effectief?
Spel stimuleert neurologische ontwikkeling
Bij spelen is aandacht vereist. Het stimuleert de ontwikkeling van nieuwe bewegingen en waarnemingen. Al deze factoren zijn van groot belang voor neuroplasticiteit. Sommige onderzoekers denken dat zoogdieren spelen omdat dit creatief denken stimuleert. De kennis die tijdens spelen is opgedaan, kan van pas komen tijdens gevaarlijke of onveilige situaties. Spel stimuleert namelijk out-of-the-box-denken. Het vergt aanpassingsvermogen en vindingrijkheid. Tijdens spelen leren we openstaan voor nieuwe mogelijkheden. Ook krijgen we nieuwe inzichten en gedachten. Bovendien stimuleert spel motorische ontwikkeling. Ook activeert spel de aanmaak van neurotrofines. Dit zijn stofjes die ervoor zorgen dat cellen goed blijven werken. Ze bevorderen zenuwgroei in twee gebieden van het brein:
- Dorsolaterale prefontale cortex: betrokken bij onder andere het werkgeheugen, aandacht, en zelfcontrole
- Amygdala: emotieverwerking

Eenzijdige bewegingen
Bij spelen word je dus uitgedaagd om in een oplossingen te denken. Spelen wordt daarom ook wel gezien als smeerolie voor het brein. Bekijk je dit in de context van lichaamsbeweging, dan is het aanleren van een oefening meer dan alleen het veelvuldig herhalen ervan. Variaties op en het verkennen van de beweging zijn noodzakelijk om de oefening onder allerlei omstandigheden te kunnen volbrengen. Denk nog eens aan spelende kinderen: staat een kind op van de grond, dan doet het dit iedere keer anders. Zie je in de gym echter een volwassene van de grond opstaan, dan gebeurt dit negen van de tien keer op dezelfde manier, in hetzelfde bewegingsvlak. Door middel van een lunge bijvoorbeeld. Deze manier van bewegen kan een indicatie zijn van een verminderde capaciteit op het vlak van proprioceptie en neuroplasticiteit.
Meer variatie in beweging
Hoe gevarieerder je bewegingen zijn, hoe gezonder dit is voor je brein. Het is daarom beter om op 1.000 gevarieerde manieren te bewegen met 100 verschillende snelheden. Dan om 2.000 keer op dezelfde manier te bewegen op slechts één tempo. Niet alleen is dit gezond voor het brein, ook heeft het een positieve invloed op het cardiovasculaire systeem.
Oefening spelenderwijs opstaan
Ga op de grond of je matje zitten. Probeer zo veel mogelijk manieren te vinden om op te staan in een tijdsbestek van drie minuten. Laat je creativiteit volledig de vrije loop. Sta geen enkele keer op dezelfde manier op. Hoeveel verschillende manieren heb jij gevonden?
Verbeter je 1RM door te spelen
Trainen zonder regels kun je overigens ook zien als spelen. Door het loslaten van doelen of verwachtingen lukt het soms nog beter om een resultaat te behalen, bijvoorbeeld een 1RM. Het bijzondere – en ook een beetje dubbele – aan deze aanpak is dat je in veel gevallen ervaart dat wanneer je je gehechtheid aan het resultaat loslaat, je precies ontvangt wat je graag wilt. Hoe dit kan? Het brein is soms zo geprogrammeerd dat je in je hoofd allerlei scenario’s creëert met betrekking tot het doel. Want wat als het bijvoorbeeld niet lukt? Je gedachten worden gekleurd door eerdere gebeurtenissen. Het gevolg is dat je je in het moment vervelend voelt. Terwijl er in het moment zelf – in het hier en nu – vrijwel nooit een probleem is. Dit noemen we mindfulness. Integreer daarom regelmatig een speelactiviteit in je training. In onze opleidingen vertellen we je hoe je dit kunt doen.
Dit artikel komt uit ons tweede boek: Handboek Mobility Coach: fysiek en mentaal fit, verkrijgbaar in het tweede kwartaal.